Yıllık Bütçeleme Yapmak Neden Önemli
I. GİRİŞ
Pandemide iki yılı geride bıraktık derken 2022 yılına girilmiş oldu. Takvim yılının başı genel itibariyle bütçelemede de ana esas olarak kabul edilmektedir.
Unutmamak gerekir; bütçeleme, minimum mali ve finansal kaynaklarla minimum harcama yapılarak büyük hedeflere ulaşmayı sağlamaktadır.
Dönemsel olarak yılın istenen düzeyde bitirilebilmesi, planlanan yatırım, sınai veya ticari faaliyeti optimum noktada yakalayabilmek işletmeler açısından önem arz etmektedir.
Bunları yapabilmenin ve başarabilmenin yolu finansal şartların olgunluğuna bağlıdır. Parasal olgunluğu ölçebilmenin yolu ise iyi bir “yıllık bütçeleme” planından geçmektedir.
II. BÜTÇE YAPMANIN UNSURLARI ve FAYDALARI
II.1. Doğru Bütçe
Var olan iç finans kaynaklarını doğru tespit etmek; dış kaynak (kredi vb) imkanlarını riskleri ile beraber doğru tahmin etmek bütçelemenin temel unsurları arasında yer alır.
İşletmenin yol alması bakımından iyi bir bütçeleme kadar bütçenin doğru uygulanması ve yönetilmesi de gerekmektedir.
Yapılan bütçe kaynaklarını işletme faaliyetlerine doğru bir şekilde ve optimum seviyede kanalize etmek ve bunu yaparken rantabl bir şekilde gerçekleştirmek yıl veya dönem sonunda işletmenin başarısı olarak ortaya çıkar.
II.2. Parasal Güç
Bütçeleme yapmanın diğer adı aslında işletmenin parasal gücünü tespit etmektir.
Yıllık bütçeleme yapmak, yıl içerisinde ortaya çıkabilecek olası şoklara veya risklere karşı işletmeyi korumada bir kalkan görevini de görmektedir.
Yıl boyunca işletmenin faaliyetinin genişliğini veya darlığını tarih tarih belirlemek ve bu çerçevede hareket etmek işletmenin basiretini artırmaktadır: Bütçeleme sayesinde işletme hedeflerini objektif bir şekilde değerlendirerek ortaya çıkarmak ve işletmenin gerçek olanaklarını rakamlarla fotoğraflama yeteneği kazanılmaktadır.
II.3. Doğru hükmetmek: Power Sevk ve İdare
Yıllık bütçeleme işletme hedeflerinin gerçekleştirilmesinde finansal navigasyon fonksiyonunu icra etmektedir. Paranın yönetici veya ortaklara değil; işletme sahiplerinin ve yöneticilerinin “paraya söz geçirmesini ve yönetmesini” temin etmektedir.
II.4. İyi Bir Bütçenin Unsurları
Bütçeleme yapmak işletmelerin geleceğini garanti altına alan önemli bir uygulama unsurudur. Bu sebeple bütçelemenin iyi hazırlanması işletmenin karlılığı ve geleceği ile eşdeğere sahiptir. İyi bir bütçe yapabilmek için;
- Öncelikle hedef belirlemek ve bu hedefleri kısa, orta ve uzun vade olarak tespit etmek,
- Geçmiş yıl net karını belirlemek,
- Mevcut iç kaynak yani hazır parasal rakamı belirlemek,
- Borçları tespit etmek,
- Alacakları tespit etmek ve batak riskini iyi hesaplayarak alacaktan düşmek,
- Parasal varlık ve alacakların (risk unsuru düşmüş hali) toplamından borçların düşülerek net iç finansal kaynak rakamlarını hesaplamak,
- Yıl içinde elde edilecek geliri yıllık, aylık ve haftalık hesaplamak,
- Yıl içinde gerçekleşebilecek harcamaları yıllık, aylık ve haftalık tespit etmek.
Bütçeleme yapmanın devamındaki en önemli husus, bütçeyi disiplinli ve basiretli bir şekilde uygulamaktır.
Yıl veya dönem içerisinde esnek hareket etmek ve gerekli revizeler yapmak; bunu yaparken hızlı pratik ve işletme faaliyetini kolaylayıcı yönde gerçekleştirmek gerekir.
III. MİKRO BÜTÇELEME YAPILMALI MI?
Yukarıda sıraladığım esaslar genel bütçeleme aşamalarıdır. Bunun yanı sıra ham madde, yatırım vb özel bütçeler de hazırlanmalıdır.
İşletmelerin yıllık değil aynı zamanda 2, 3 ve 5 yıllık bütçeler ve hedefler belirlenmesi ve hazırlaması gerektiği kanaatindeyim.
Yeni yatırımlar olsa da olmasa da bir fon oluşturmak ve bütçede; mutlaka işletmeye fon ödemesi yapılmak, bundan vazgeçmemek gerekir: Bütçenin içinde harcama kalemlerinden biriymiş gibi yatırım fonu hesap etmek ve ödemeyi disiplinli bir şekilde uygulamak, belli bir süre sonunda önemli rakamlara ulaşan bir fon kaynağı sağlanacaktır.
