Millileştirilen Mallara İthalat Sonrası Uygulanan Fiyat İndirimi (Credit Note) ve Vergileme Esasları

I.GİRİŞ

İthal edilen yurt dışı mallarını satanlar tarafından ithalattan sonra değişen global piyasa dinamikleri fiyatlara yansıtılabilmektedir.

Bu kapsamda belli oranlarda “credite note” şeklinde belge düzenlenerek iskonto (satış iskontosu veya ciro iskontosu) yapılabilmektedir.

Alacak ve borç notu “credit note-debit note”nun amacı; uluslararası ticaret yapan şirketlerce ticarette öngörülmeyecek şekilde ortaya çıkan maliyete ilişkin unsurları karşılıklı olarak dengelemektir. Bu notlar, genellikle firmalar tarafından fiyat farklılıklarına ilişkin düzeltme aracı olarak kullanıldığı gibi, satıcı tarafından alıcıya ticari, lojistik, teknik talepler, komisyon ve indirim gibi nedenlerle de düzenlenmektedir.

II. BELGE DÜZENİ

Yurt dışındaki satıcı tarafından satılan mal miktarına veya fiyat farkına istinaden ithalatçı adına fiyat indiriminde bulunulması durumunda alınan mal veya hizmetin fiyatı esas itibariyle azalmaktadır.

Başka bir ifadeyle; ithalatçının yurt dışındaki satıcıya olan borcu azalarak geliri artmış olmaktadır.

Vergi Usul Kanununun 227.maddesine göre;

“Bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir.”

Buna göre; ithalatçı tarafından yurt dışındaki firma adına fatura düzenlenmesi ve satış hesaplarına yansıtılarak muhasebe kaydı yapılması gerekir.

III. KDV UYGULAMASI BAKIMINDAN

Maliye Bakanlığı tarafından bu konuda irade beyanında bulunulmuştur: Gelir İdaresince yapılan açıklamalarda;

Fiili ithal tarihinden sonra yurtdışındaki firmanın alış iskontosu nedeniyle ithalatçı adına düzenlenen “credit note” belgesine istinaden lehe uygulanan fiyat indirimi nedeniyle ortaya çıkan KDV, ilgili dönemde indirim konusu yapıldığından, indirim hesaplarında herhangi bir düzeltme yapılmasına ve KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

IV. ÖDEMEDEN SONRA FİYAT İSKONTOSUNUN YAPILMASI

İthalatçının, ithal ettiği malın bedelini ödemesinden sonra fiyat iskontosu yapılması halinde fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

Credit note belgesinin düzenlenmiş olması da bu durumu değiştirmeyecektir.

V. ÖDEMEDEN SONRA YAPILAN FİYAT İSKONTOSUNUN ÖDENMESİ

İthalatçının, ithal ettiği malın bedelini ödemesinden sonra fiyat iskontosu yapılması ve yabancı ülkede bulunan satıcının geri ödemeyi kabul etmesi halinde ithalatçının fatura düzenlenmesi ve gelir hesaplarına yansıtılarak muhasebe kayıtlarına intikal ettirilmesi gerekir.

ÖRNEK:

İthalatçı A, 1.000.000 USD (Kur: 13,00 TL) bedelle yurtdışından satın aldığı malı 02.01.2022 tarihinde millileştirerek kayıtlarına yansıtmıştır. İthalatçı, 25.01.2022 tarihinde (Kur: 13,00 TL) ödeme gerçekleştirmiştir. Satıcı uluslararası fiyatlarda % 2 (=20.000 USD) değişiklik olması sebebiyle ithalatçı (A) adına 08.01.2019 tarihinde “credit note” belgesini düzenleyerek 10.01.2022’de (Kur: 13,00 TL)  tebliğ etmiştir.