Finansal Kiralama Yoluyla Edinilen Kıymetlere Ait Kur ile Faiz Giderleri ve İndirimli Kurumlar Vergisi
I. GİRİŞ
Örnek Vakıa:
X AŞ metal döküm ve işleme sektöründe faaliyet göstermektedir. X AŞ, yatırım teşvik belgesi (YTB) alarak yatırıma başlamış; makine ve teçhizatları 3.500.000 Euro karşılığı finansal kiralama yoluyla satın almıştır. X AŞ, makine ve teçhizat borçları için alım yapılan yılın sonuna kadar işleyen ve maliyet bedeline eklenen kur farkları ve finansal kiralama faizlerinin Kurumlar Vergisi Kanunu 32/A maddesine göre yatırım harcaması olarak değerlendirilebilir mi?
II. İLGİLİ MEVZUAT
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesine göre;
“(1) Finans ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, taahhüt işleri, 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayılı Kanun ile 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Kanun kapsamında yapılan yatırımlar ile rödovans sözleşmelerine bağlı olarak yapılan yatırımlar hariç olmak üzere, bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ve Ekonomi Bakanlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulur.
(2) Bu maddenin uygulamasında yatırıma katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarını, bu tutarın yapılan toplam yatırıma bölünmesi suretiyle bulunacak oran ise yatırıma katkı oranını ifade eder. Yatırımın tamamlanması şartıyla, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle yararlanılan kısmı hariç olmak üzere kalan yatırıma katkı tutarı, yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen yıllarda Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu yıllar için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır. Bakanlar Kurulu;
c) Yatırıma başlanan tarihten itibaren bu maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, toplam yatırıma katkı tutarının %50’sini ve gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını geçmemek üzere; yatırım döneminde kurumun diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli kurumlar vergisi oranı uygulatmak suretiyle yatırıma katkı tutarını kısmen kullandırmaya, bu oranı her bir il grubu, bölgesel, büyük ölçekli, stratejik ve öncelikli yatırımlar ile konusu, sektörü ve niteliği itibarıyla proje bazında desteklenmesine karar verilen yatırımlar için sıfıra kadar indirmeye veya %100’e kadar artırmaya,
yetkilidir.
…
(4) Tevsi yatırımlarda, elde edilen kazancın işletme bütünlüğü çerçevesinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespit edilebilmesi halinde, indirimli oran bu kazanca uygulanır. Kazancın ayrı bir şekilde tespit edilememesi halinde ise indirimli oran uygulanacak kazanç, yapılan tevsi yatırım tutarının, dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara ait tutarlar da dahil) oranlanması suretiyle belirlenir. Bu hesaplama sırasında işletme aktifinde yer alan sabit kıymetlerin kayıtlı değeri, yeniden değerlenmiş tutarları ile dikkate alınır. İndirimli oran uygulamasına yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçtiği geçici vergi döneminde başlanır.”
Bu hükümler uyarınca, ilgili dönemde Bakanlar Kuruluna tanınan yetki çerçevesinde belirlenen ve Ekonomi Bakanlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar “indirimli oranlar üzerinden” kurumlar vergisine tabi tutulacaktır.
6322 sayılı Kanunla yapılan değişiklik kapsamında;
- 01.2013 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere mükelleflerin,
- Yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlarından elde ettikleri kazançlarının yanı sıra toplam yatırıma katkı tutarının Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen kısmına ilişkin olarak yatırım döneminde diğer faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına da
indirimli kurumlar vergisi uygulanması mümkün hale gelmiştir.
II.1. YTB kapsamında Finansal Kiralamada İndirimli Kurumlar Vergisi
19.06.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2012/3305 sayılı BKK’nın;
– 5.maddesinde, “(1) Yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının; 1 inci ve 2 nci bölgelerde birmilyon Türk Lirası, 3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde ise beşyüzbin Türk Lirası olması gerekir. Ancak, desteklerden yararlanacak yatırımların varsa 8’inci maddede veya ekli listelerde belirlenen asgari kapasite, sabit yatırım tutarı ve diğer şartları sağlaması da gerekir.
(2)Finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutarın, her bir finansal kiralama şirketi için 1 inci, 2 nci, 3 üncü ve 4 üncü bölgelerde asgari beşyüzbin Türk Lirası, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde ise asgari üçyüzbin Türk Lirası olması gerekir.“,
– 15.maddesinin altıncı fıkrasında, “Arazi, arsa, royalti, yedek parça ve amortismana tâbi olmayan diğer harcamalar ile 5520 sayılı Kanun gereği finans ve sigortacılık konularında faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar ve rödovans sözleşmesine bağlı olarak yapılan yatırımlar vergi indirimi desteğinden yararlanamaz.”
hükümleri yer almaktadır.
20.06.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2012/1 Seri No.lu Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulamasına İlişkin Tebliğin 20.maddesinde de finansal kiralama yoluyla yapılan yatırımların destek unsurlarından yararlanmasına ilişkin esaslar açıklanmış olup, birinci fıkrasında, “Teşvik belgesi kapsamında yer alan makine ve teçhizatın tamamı veya bir kısmı finansal kiralama yolu ile temin edilebilir.” açıklaması yer almıştır.
III. SONUÇ
III.1. Finansal Kiralama Tutarlarının İndirimli Kurumlar Vergisinden Yararlanması
Buna göre, yatırım teşvik belgesi kapsamında finansal kiralama yoluyla temin edilen makina ve teçhizatın indirimli kurumlar vergisi uygulamasında dikkate alınacak yatırıma katkı tutarının belirlenmesinde, yatırım teşvik belgesi kapsamında finansal kiralama yoluyla edinilen iktisadi kıymetler için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 290.maddesi hükümleri çerçevesinde tespit edilen “260. Haklar Hesabı“nda yer alan tutarın dikkate alınması gerekmektedir.
III.1.a. Kur ve Faiz Tutarlarının İndirimli Kurumlar Vergisinden Yararlanması
İndirimli kurumlar vergisi uygulaması açısından yatırıma katkı tutarının tespitinde yatırımın tamamlanması halinde;
İlgili Bakanlık tarafından tamamlama vizesi yapılırken kabul edilen vergi indirimine esas toplam yatırım harcaması tutarı dikkate alınmakla beraber döviz cinsinden yapılan sözleşmeler sonucu finansal kiralama sözleşmelerinin devam ettiği sürede oluşacak kur farkları indirimli kurumlar vergisine esas olan yatırıma katkı tutarını değiştirmeyecektir.
Kaynak:
- 213 sayılı VUK,
- 5520 sayılı KV Kanunu,
- İdari Düzenlemeler,
- 2012/1 Seri No.lu Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar
