Veraset ve İntikal Vergisinde Teminat Müessesi ve Tasdikname Alma

I. TANIM
Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye’de bulunan malların veraset yoluyla veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız (hibe/karşılıksız) bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikali Veraset ve İntikal Vergisine tabidir.
Bu vergi, Türk vatandaşlığında bulunan şahısların yabancı memleketlerde aynı yollardan iktisap edecekleri malları da kapsamaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetindeki bir şahsın Türkiye hudutları dışında bulunan malını veraset tarikiyle veya sair suretle ivazsız bir tarzda iktisab eden ve Türkiye’de ikametgâhı olmayan ecnebi şahıs bu vergi ile mükellef değildir.
Örnek:
Bayan A, vefat eden annesinden kendisine 2 adet mesken gayrimenkul, 1 adet işyeri, banka hesabında bulunan 1.000.000,00 İngiliz Sterlini nakit ve A AŞ’nin % 51 payına tekabül eden hisse senedi kalmıştır.
Bayan A, tüm miras intikallerinin yapılması için itfa tarihi vergi ödeme süresinden önce gelen devlet tahvilini ilgili vergi dairesine vermek suretiyle tasdikname alabilir mi?
II. VERASET VE İNTİKAL VERGİNDE BEYANNAME VE ÖDEME
II.1. BEYANNAME
Veraset tarikiyle veya sair suretle ivazsız bir tarzda mal iktisab edenler, iktisap ettikleri malları, 5602 sayılı Kanun kapsamında şans oyunları düzenleyen ilgili kurum ve kuruluşlar ile yarışma ve çekilişi düzenleyen gerçek ve tüzel kişiler ikramiye kazananların ikramiyelerinden kesilen vergileri, bir beyanname ile bildirmeye mecburdurlar.
II.2. Ödeme
Veraset ve İntikal Vergisi tahakkukundan itibaren 3 yılda ve her yıl Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere “altı eşit” taksitte ödenir.
Ancak gerçek ve tüzel kişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişlerde kazananlara ödenecek ikramiyeler ile 5602 sayılı Kanunda tanımlanan şans oyunları dolayısıyla dağıtılacak ikramiyelerden kesilen vergiler beyanname verme süresi içinde ödenir.
III. VERASET VE İNTİKAL VERGİSİNDE TEMİNAT
7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunun 19.maddesine göre;
Tescil tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde sonucu ilgili vergi dairesine bildirmek üzere, intikal eden gayrimenkullerin tescil işlemi, veraset ve intikal vergisinin tahakkuku beklenmeksizin yapılır.
İntikali yapılan gayrimenkule isabet eden veraset ve intikal vergisi tamamen ödenmedikçe devir ve ferağı yapılamaz ve üzerinde herhangi bir ayni hak tesis edilemez.
Tapu memurları vergi dairesince verilmiş ilişik kesme belgesi olmaksızın devir ve ferağ işlemi yapamazlar, aksi halde verginin ödenmesinden mükellefler ile birlikte müteselsilen sorumlu olurlar.
Ancak, mükelleflerce, tahakkuk eden vergiye karşılık 6183 sayılı kanunun 10’uncu maddesinde (Bu maddenin 5’inci bendinde yazılı menkul mallar hariç) yazılı olup aşağıda belirtilen cinsten teminat gösterildiği takdirde intikal eden gayrimenkullerin bir kısmının veya tamamının devir ve ferağına izin verilebilir.
Teminat olarak şunlar kabul edilir:
- Para,
- Bankalar ve özel finans kurumları tarafından verilen süresiz teminat mektupları,
- Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgeler (Nominal bedele faiz dahil edilerek ihraç edilmiş ise bu işlemlerde anaparaya tekabül eden satış değerleri esas alınır.),
- Hükümetçe belli edilecek Milli esham ve tahvilat “Bu esham ve tahvilat, teminatın kabul edilmesine en yakın borsa cetvelleri üzerinden % 15 noksaniyle değerlendirilir.”,
Veraset ve İntikal Vergisinin 19.maddesi kapsamında teminat olarak gösterilecek gayrimenkullerin değeri 6183 sayılı kanunun 90’ıncı maddesinde yazılı satış komisyonları tarafından aynı kanunun 91.maddesi uyarınca bilirkişinin mütalaası alınmak suretiyle göre tespit edilir.
III.1. Vergiye Mukabil Alınacak Teminat ve Tasdikname
Veraset ve İntikal Vergisi Kanununa göre;
- Amme idare ve müesseseleri,
- Bankalar,
- Bankerler,
- Kasa kiralayanlar,
- Sigorta şirketleri ile sair şirket ve müesseseler,
- Mahkemeler ve icra daireleri
istihkak sahiplerine bu verginin mevzuuna giren herhangi bir muamele dolayısıyla para ve senet verebilmek için evvelemirde “verginin ödenmiş olduğuna” dair vergi dairesinden verilmiş bir “tasdikname” talep ederler.
Tasdikname ibraz etmeyen hak sahiplerinin istihkaklarından;
- Veraset yoluyla intikallerde yüzde beş,
- İvazsız (karşılıksız) intikallerde yüzde onbeş
oranında vergi karşılığı olarak tevkifat yaptıktan sonra bakiyesini verebilirler.
Tevkifatı yapanlar, tevkif ettikleri parayı en geç bir hafta içinde bulundukları yerin mal sandığına yatırmaya ve keyfiyeti bağlı bulundukları vergi dairesine yazı ile bildirmeye mecburdurlar.
Tevkifat yapılmaksızın teminat gösterilmesi suretiyle bu müesseselerde bulunan para veya diğer kıymetlerin serbest bırakılması mümkün değildir. (Veraset ve İntikal Vergisi 28 no’lu Genel Tebliğ)
IV. SONUÇ
Terekeye dâhil gayrimenkullerin devredilebilmesi veya üzerinde bir ayni hak tesis edilebilmesi için, gayrimenkule ya da devri istenilen hisse ile yalnız bu hisseye isabet eden verginin tamamının ödenmesi veya vergiye karşılık 6183 sayılı Kanunun 10.maddesinde yazılı cinsten (menkul mallar hariç) teminat gösterilmesi gerekmektedir.[1]
Gelir idaresince verilen başka bir özelgede[2]
Murisin ticari servetinin inceleme sonucu beklenilmeksizin mükelleflerce tahakkuk edecek olan vergilere karşılık 6183 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen türden (bu maddenin 5 inci bendinde yazılı menkul mallar hariç) teminat gösterilmesi halinde intikale konu gayrimenkul malların devir ve ferağına izin verilmesi mümkün bulunduğu ifade edilmiştir.
Kaynakça
- 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu
- 6183 sayılı Kanun
- İdari düzenlemeler
[1] İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığının 08.09.2011 tarih ve 1532 sayılı özelgesi
[2] Gelir İdaresi Başkanlığının 18.06.2007 tarih ve 6022-05 sayılı özelgesi