Rölöve ve Mühendislik İşlerinin Yıllara Sarilik Bakımından Değerlendirilmesi

I. GİRİŞ

Tarihi eserlerin restorasyonu ayrı işçilik, bilgi ve tarihi birikim gerektirir. İnce işçilik, ölçü ve bilgi ile beraber ayrıca mühendislik gerektirdiği için uzun süre ve süreç alır.

Örnek Vakıa:

A firması, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı 12 Aralık 2021 tarihinde imzaladığı sözleşme ile ” Rölöve, Restitüsyon ve Mühendislik Projelerinin Hazırlanması, Restorasyon ve Müzeleştirme Uygulama İşi”ni üstlenmiştir. İşin süresi 85 gün olup geçici kabul tutanağı idarece 3 Ocak 2022 tarihinde onaylanmıştır.

Buna göre; söz konusu iş yıllara sâri iş kapsamında mı değerlendirilecektir? Anılan işten elde edilen kazanç hangi yılın geliri olarak dikkate alınacaktır?

II. YASAL MEVZUAT

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6.maddesine göre;

(1) Kurumlar vergisi, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanır.

(2) Safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticarî kazanç hakkındaki hükümleri uygulanır. Ziraî faaliyetle uğraşan kurumların bu faaliyetinden doğan kazançlarının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun 59.maddesinin son fıkra hükmü de dikkate alınır.”

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 42.maddesinin birinci fıkrasında;

“Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır) ve onarma işlerinde kar veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, mezkûr yıl beyannamesinde gösterilir.”

Hükmü bulunmaktadır.

Aynı Kanunun 44.maddesinde;

“İnşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarih; diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarih bitim tarihi olarak kabul edilir.”

Hükmüne yer verilmiştir. 

Buna göre bir işin Gelir Vergisi Kanununun 42.maddesi kapsamına girmesi için;

1) Faaliyet konusu işin, inşaat ve onarma işi olması,

2) İşin taahhüde bağlı olarak yapılması ve

3) Birden fazla takvim yılına sirayet etmesi

gerekir.

II.1. Yapım Tanımı

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 4.maddesinde yapım;

“bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, taşkın koruma ve dekapaj gibi her türlü inşaat işleri ve bu işlerle ilgili tesisat, imalat, ihzarat, nakliye, tamamlama, büyük onarım, restorasyon, çevre düzenlemesi, sondaj, yıkma, güçlendirme ve montaj işleri ile benzeri yapım işleri”

olarak tanımlanmıştır.

Genel anlamı ile

1) İnşaat; malzeme ve işçilik kullanmak suretiyle meydana getirilen gayrimenkulün yapı kısmına ait faaliyetlerinin tümünü,

2) Onarım; bir gayrimenkulün iskeleti dışında harap olan kısımlarının yeniden yapılması ile ilgili büyük ölçüdeki tamirat ve yenileme faaliyetlerini

ifade etmektedir.

III. SONUÇ         

Yazımızın önceki bölümünde belirtilen hüküm ve açıklamalara göre;

A Firması tarafından;

a) 12 Aralık 2021 tarihinde yapılan sözleşmeyle yüklenilen,

b) Restorasyon ve onarımını da içeren  ve

c) Birden fazla takvim yılına (3 Ocak 2022 tarihinde geçici kabul yapılmıştı) sirayet eden

Rölöve, Restitüsyon ve Mühendislik Projelerinin Hazırlanması, Restorasyon ve Müzeleştirme Uygulama İşi”nin  “tek sözleşmeyle taahhüt edilmiş olması” da göz önünde bulundurularak Gelir Vergisi Kanununun 42maddesi kapsamında yıllara sâri inşaat ve onarım işi olarak değerlendirilmesi gerekir.

Bu sebeple A Firmasının mezkûr işten elde ettiği kazancı geçici kabul tutanağının İdarece onaylandığı yıl olan 2022 kurumlar vergisi beyannamesine dâhil etmesi ve beyan etmesi gerekir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “İstisnalar” başlıklı 3.maddesinin üçüncü fıkrasının (k) bendinde ise  “Vakıf kültür varlıklarının onarımları ve restorasyonları ile çevre düzenlemesine ilişkin mal veya hizmet alımları” hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre söz konusu işin

a) Ayrı ayrı sözleşmelerle taahhüt edilmesi veya

b) Ayrı ayrı geçici kabule tabi olması

halinde “Rölöve, Restitüsyon ve Mühendislik Projelerinin Hazırlanması, Restorasyon ve Müzeleştirme Uygulama İşi”nin Kamu İhale Kanununun 4.maddesinde tanımlanan yapım işi mahiyetinde olmayan kısımları Gelir Vergisi Kanununun 42.maddesi kapsamında yıllara sâri inşaat ve onarma işi olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.

Dolayısıyla bu işlerden elde edilen kazancın ilgili oldukları dönem kurum kazancına dahil edilerek vergilendirileceği açıktır.

Kaynak:

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu,

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu,

4734 sayılı Kamu İhale Kanununu,

İlgili İdari Düzenlemeler