Yük Taşımacılığında KDV Tevkifatı ve Bazı Özellikli Durumlar

I.GİRİŞ

16 02 2021 tarihinde katma değer vergisi uygulama genel tebliğinde yapılan değişiklikle yük taşıma hizmetleri tevkifatına tabi tutulacağını ilişkin düzenleme yapılmıştır.

Bu yazımızda söz konusu düzenlemenin kapsamı ve özellikli bazı durumlar değerlendirilmiştir.

II.KAPSAMI

Tebliğin (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümünde sayılanların yani KDV mükelleflerinin ve belirlenmiş alıcıların, yük taşımacılığı hizmeti alımlarında tevkifat uygulanacağı kararlaştırılmıştır.

Tevkifat uygulamak zorunda olanlar KDV mükellefleri, 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri ve bunların teşkil ettikleri birlikler, belediyelerin teşkil ettikleri birlikler ile köylere hizmet götürme birlikleri, kanunla veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle kurulan kamu kurum ve kuruluşları, Döner sermayeli kuruluşlar, Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, Bankalar, Sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri, Sendikalar ve üst kuruluşları, Vakıf üniversiteleri, Mobil elektronik haberleşme işletmecileri, Büyükşehir belediyelerinin su ve kanalizasyon idareleri, Kamu iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri), Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar, Türkiye Varlık Fonu ile alt fonlara devredilen kuruluşlar, Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil bütün borsalar, Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler, Payları Borsa İstanbul (BİST) A.Ş.’nde işlem gören şirketler, Kalkınma ve yatırım ajanslarıdır.

Buna göre;

Yukarıda yer alanların karayoluyla yapılan yük taşımacılığı hizmeti alımları (kargo işletmeciliği yetki belgesi sahibi mükellefler tarafından yapılan kargo taşıma işleri hariç) üzerinden tevkifat yapılması gerekmektedir.

II.1.Taşeronların Durumu

Taşımacılık hizmetini yüklenen bir firmanın, bu işi bizzat ifa etmeyip bir başka firmaya devretmesi durumunda, taşımacılık hizmetini alan tarafından bu kapsamda tevkifat yapılmaz.

Ancak taşımacılık hizmetini yüklenen firma tarafından, taşımacılık hizmetini fiilen ifa eden firmadan alınan hizmet için KDV tevkifatı uygulanır.

II.1.Tevkifat Oranı

Genel Uygulama Tebliğinin (I/C-2.1.3.1/a ve b) bölümünde sayılanların ve belirlenmiş alıcıların yük taşımacılığı hizmeti alımlarında (2/10) KDV tevkifatı uygulanması  ve alıcıların bağlı oldukları vergi dairesine beyan ederek münhasıran ödemesi gerekir.

III.TEVKİFAT SINIRI

Kısmi tevkifat uygulaması kapsamına giren her bir işlemin KDV dâhil bedeli “2.000 TL’yi” aşmadığı takdirde, hesaplanan KDV, tevkifata tabi tutulmayacaktır.

Sınırın aşılması halinde ise tutarın tamamı üzerinden tevkifat yapılır. Tespit edilen tutarı aşan işlemlerde KDV tevkifatı zorunluluğundan kaçınmak amacıyla bedel parçalara ayrılamaz, aynı işleme ait bedellerin toplamı dikkate alınarak bu sınırın aşılması halinde tevkifat yapılır. Tevkifat zorunluluğundan kaçınmak amacıyla, birden fazla fatura düzenlenmek suretiyle bedelin parçalara bölündüğünün tespiti halinde vergi dairelerince, bütünlük arzettiği anlaşılan alımların toplamının yukarıda belirtilen sınırı aşıp aşmadığına bakılarak gerekli işlemler yapılır.

IV.MASRAF YANSITMASINDA TEVKİFAT UYGULAMASI 

Yük taşımacılığında taşıma bedelinin yanı sıra bekleme ve gümrük işlemleri ve benzeri giderler nedeniyle oluşan masraflarda alıcıya fatura edilebilmektedir.

Bu kapsamda yapılan masraf yansıtmalarının tevkifata tabi tutulmayan çaresi çelişkilere sebep olmaktadır. Konuya ilişkin olarak Gelir İdaresi Başkanlığının vermiş olduğu bir özelgede de bekleme ve günlük işlemleri adı altındaki bedellerin taşımacılık hizmeti alan kimseye masraf karşılığı olarak yansıtılması durumunun nakliye hizmeti kapsamında değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Diğer taraftan;

İfa edilen hizmetin meydana getirilmesi amacıyla faturalarda yer alan ve nakliye işinden ayrı olarak gösterilen bekleme ve gümrük işlemleri adı altındaki bedellerin taşımacılık hizmeti sunulan alıcıya masraf karşılığı olarak yansıtılması durumunda, bu bedellerin de nakliye hizmeti kapsamında değerlendirilmesi ve bu tutarlar dahil toplam tutar üzerinden tevkifat uygulanması gerekmektedir.

Yukarıda yer alan açıklamalar ve özelgeye istinaden bekleme ve gümrük işlemleri adı altındaki bedellerin alıcıya yansıtılması durumunda da bedel üzerinden hesaplanan KDV’nin 2/10 oranında tevkifat yapılarak beyan edilmesi gerekmektedir.

V.SATIŞI YAPILAN ÜRÜNÜN NAKLİYESİNİN YÜK TAŞIMACILIĞI HİZMETİ KAPSAMINDA YAPILMASI DURUMUNDA TEVKİFAT UYGULAMASI

Ticari hayatta mal satan firmalar yapmış oldukları malları nakliyesini firmalarına ait araçlar vasıtasıyla yapabilmektedir.

Bu kapsamda nakliyenin satıcı tarafından Karşılanması durumunda  iki husus ortaya çıkmaktadır.

a) Birincisi alıcı tarafından nakliye hizmetinin taşeronlara verilmesi  durumu;  nakliyenin alıcı tarafından değil de alacanım anlaşma yapmış olduğu başka firmalar tarafından yapılması halinde tevkifat uygulaması ilk kısımda yapılacağı için yani satıcının  işi yüklenen kişi olmaması sebebiyle kestiği faturada KDV tevkifatı gösterilmeyecektir.

b) İkinci durum ise satıcının malları bizzat kendisinin taşıması durumudur.  Bu durumda katma değer vergisi uygulama genel tebliğine göre; Tevkifata tabi tutulan işlemlerle tevkifat uygulaması kapsamında bulunmayan işlemlerin birlikte yapılması halinde bu işlemlerin tek fatura ile belgelendirilmesi mümkündür.

Bu durumda, tevkifata tabi işlem bedeli ve bu bedel üzerinden hesaplanan KDV ile tevkif edilen KDV tutarı fatura üzerinde ayrıca gösterilmesi gerekir. Bu şekilde yapılan faturalamalarda da tevkifat uygulaması kapsamındaki işlem bedelinin KDV dâhil tutarının belirlenen alt sınırı (2.000 TL)  aşıp aşmadığı dikkate alınır.

Konuya ilişkin Gelir İdaresi Başkanlığı vermiş olduğu özelge ile mal satışlarında ayrıca nakliye hizmetinin de verilmesi durumunda nakliye bedeli üzerinden KDV tevkifatı yapılması gerektiğini belirtmiştir.

Buna göre;

Üretim/alım ve satışını yapan mükellefler malın nakliyesini de yapmaları halinde taşımaya tekabül eden işlem bedelinin KDV dâhil 2.000 TL’yi aşması koşuluyla verilen hizmete ilişkin KDV’nin  tevkifata tabi tutulması ve beyan edilerek ödenmesi gerekir.

ÖRNEK:

Mükellef A, bedeli 300.000,00 TL tutan malı mükellef B’ye satmıştır. Ayrıca 10.000,00 TL taşıma bedeli mukabilinde aktifinde kayıtlı araçla alıcı mükellef B’nin işyerine teslim etmiştir. Mükellef aşağıdaki gibi faturasını düzenlemiştir.

Buna göre;

Mükellef A’nın düzenlediği bu fatura hatalı olup 10.000,00 TL yük taşıma bedelini aynı veya farklı faturada göstermek ve KDV tevkifatını ayrıca göstermek suretiyle düzenlemesi gerekir.

Alıcı mükellef B’nin de (1.800*2/10=) 360,00 TL’yi bağlı olduğu vergi dairesine beyan etmesi ve mükellef A’ya değil bağlı olduğu vergi dairesine ödemesi gerekir.

Kaynakça

3065 sayılı KDV Kanunu

İlgili İdari Düzenlemeler