Ba-Bs Bildirimi Yükümlülüğünde Yapılan Değişiklikler

ÖZ

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 148, 149 ve Mükerrer 257’nci maddelerinin T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak, 350 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğiyle, bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alımlarını “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form BA)” ile; mal ve hizmet satışlarını ise “Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form BS)” ile bildirmeleri yükümlülüğü getirilmiş, 362 ve 381 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleriyle de bu yükümlülüğe ilişkin açıklamalar yapılmıştır. Söz konusu yükümlülüğün 2010 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerinde yerine getirilmesinde uygulanacak usul ve esaslar ile bildirim hadleri 04.02.2010 tarihli ve 396 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ’de belirtilmiştir.

Makalemizde 03.12.2022 tarihinde 396 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde yapılan değişikliğe değineceğiz.

Anahtar Kelimeler: Ba-Bs Bildirimi, Elektronik Belge, 5.000,00 TL

I.BA-BS BİLDİRİMİ

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 148, 149 ve Mükerrer 257’nci maddelerinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak, 350 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğiyle, bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alımlarını “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)” ile; mal ve hizmet satışlarını ise

“Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)” ile bildirmeleri yükümlülüğü getirilmiş, 362 ve 381 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleriyle de bu yükümlülüğe ilişkin açıklamalar yapılmıştır.

Bildirim mecburiyeti bulunan mükelleflerce, belirlenen hadler çerçevesinde yapılan her türlü mal ve/veya hizmet alış ve satışları, bunlara ilişkin belgenin türüne (Fatura, irsaliyeli fatura, serbest meslek makbuzu, müstahsil makbuzu, gider pusulası, akaryakıt pompalarına Bağlı ödeme kaydedici cihaz fişi, sigorta komisyon gider belgesi ve yolcu bileti gibi) bakılmaksızın BA-BS bildirim formlarına dâhil edilmelidir.

Mükelleflerin 2010 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerine ilişkin mal ve/veya hizmet alışları ile mal ve/veya hizmet satışlarına uygulanacak had 5.000 TL olarak yeniden belirlenmiştir. Buna göre, bir kişi veya kurumdan katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet alışları, “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form BA)” ile; bir kişi veya kuruma katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet satışları ise “Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form BS)”’nin Tablo II alanında bildirilecektir. Söz konusu hadlerin uygulanmasında, özel matrah şekline tabi mal ve/veya hizmet alış/satışlarında katma değer vergisi, özel tüketim vergisine tabi işlemlerde ise özel tüketim vergisi dahil tutarlar dikkate alınacaktır.

Belgelerde gelir vergisi tevkifatına da yer verilen hallerde tevkifattan önceki brüt tutarlar dikkate alınacaktır.

Belirlenen hadlerin altında kalan alış ve satış bedellerinin bildirildiği, “Diğer Mal ve Hizmet Bedeli Toplamı” (Tablo III) bölümü BA-BS bildirim formlarından çıkartılmıştır.

Mükellefler söz konusu bildirim formlarını, aylık dönemler halinde düzenlemek ve takip eden ayın birinci gününden itibaren son günü akşamı saat 24:00’e kadar sistem üzerinden onaylamak suretiyle göndermekle yükümlüdürler.

Mükellefiyetin terki halinde bildirim formları, işin bırakıldığı tarihi izleyen ayın son günü akşamına kadar verilmek zorundadır.

Bilanço esasına göre defter tutan ve 376 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine göre beyannamesini elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler, BA ve BS bildirim formlarını da elektronik ortamda https://e-beyanname.mb-ggm.gov.tr/ adresinden vermek zorundadırlar.

Bildirimlerdeki alış/satış bedelleri, Türk Lirası (TL) olarak doldurulacak ve kuruş bilgileri gösterilmeyecektir.

Bir kişi veya kurumdan yapılan alış ve/veya satışlarda birden fazla belge olması halinde kuruş ihmali belge bazında değil, belgelerin toplam tutarı üzerinden yapılacaktır.

Bir kişi veya kurumun birden fazla şubesinden yapılan mal ve/veya hizmet alımları, muhasebe sistemi gereği ayrı ayrı takip edilse bile, birleştirilerek BA bildirim formunda tek satır olarak gösterilecektir.

Aynı şekilde, bir kişi veya kurumun birden fazla şubesine yapılan mal ve/veya hizmet satışları da birleştirilerek, BS bildirim formunda tek satır olarak gösterilecektir.

Vergi Usul Kanunu’nun 26.10.2021 tarih ve 31640 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7338 sayılı Vergi Usul Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 19. maddesi ile Vergi Usul Kanunu’na 170/A maddesi eklenmiştir.

Madde şu şekildedir:

“Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan bildirim

Madde 170/A:

Hazine ve Maliye Bakanlığı, mükelleflerin bildirmeye mecbur olduğu bilgilerin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından Bakanlığa yazılı veya elektronik olarak bildirilmesi durumunda, bu bildirimi mükellefler tarafından yapılmış bildirim olarak kabul etmeye, bu şekilde kabul edilecek bildirimleri faaliyet konusu, gelir unsuru ile mükellefiyet, vergi, iş yeri ve şirket türlerini ayrı ayrı veya birlikte dikkate alarak tespit etmeye ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.”

Bu madde ile elektronik ortamda düzenlenen ve Gelir İdaresi Başkanlığı’nın bilgisine ulaşan belgeler için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın ilgili kişi veya kurumlarca ayrıca BA-BS bildirimi düzenlenmesine gerek olmayabileceğine karar verme yetkisi doğmuştur.

03.12.2022 tarihli ve 32032 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 543 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 396)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile Gelir İdaresi bu yetkisini kullanmıştır.

Yapılan değişiklik ile “Gelir İdaresi Başkanlığı, Form BA ve Form BS bildirimlerine dâhil edilmesi gereken mal ve/veya hizmet alış/satışlarına ilişkin bilgileri, ilgili kurumlardan elektronik ortamda temin ettiği takdirde, resmi internet sitesinde (www.gib.gov.tr) yayımlayacağı duyuru ile bu bilgilerin bildirimlere dâhil edilme zorunluluğunu kaldırmaya yetkilidir.” denilmiş ve bildirim verme yükümlülüğü bulunan ancak tüm alış ve/veya satışları belirtilen haddin (5.000,00 TL) altında kalan veya elektronik belge olarak düzenlenen belgelerden oluşan mükelleflerin, ilgili dönem Form BA ve/veya Form BS bildirimlerini vermelerine gerek bulunmadığı belirtilerek bu yetki somut bir sonuca evrilmiştir.

Söz konusu ibareyi ikiye ayırmak gerekir:

a) Bildirim verme yükümlülüğü bulunan ancak tüm alış ve/veya satışları belirtilen haddin(5.000,00 TL) altında kalan mükelleflerin, ilgili dönem Form BA ve/veya Form BS bildirimlerini vermelerine gerek bulunmadığı hükmü 396 nolu V.U.K. Tebliği’nde “Bildirim verme yükümlülüğü bulunan,  ancak tüm alış ve satışları belirtilen haddin altında kalan mükellefler, söz konusu formları Tablo II dışındaki tüm bilgileri doldurmak suretiyle vermek zorundadırlar.” şeklinde idi. Tablo II’nin başlığı “Dönem İçinde Kendisinden Mal ve Hizmet Satın Alınan Mükelleflere İlişkin Bilgiler” şeklindedir.

Bu hüküm, bildirim verme yükümlülüğü bulunan,  ancak tüm alış ve satışları belirtilen haddin altında kalan mükellefler için mükellefiyet bilgi doldurularak ve bildirim onaylanarak “boş” şekilde bildirim verilmesi demekti. 543 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bu durumda olan mükellefler için BA-BS bildirimi verme yükümlülüğü ortadan kalkmıştır.

b) Yapılan ikinci değişiklik ise bildirim verme yükümlülüğü bulunan ancak tüm alış ve/veya satışları elektronik belge olarak düzenlenen belgelerden oluşan mükelleflerin, ilgili dönem Form BA ve/veya Form BS bildirimlerini vermelerine gerek bulunmadığı şeklindedir.

19/10/2019 tarihli ve 30923 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 509 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde elektronik belgenin tanımı yapılarak şekil hükümlerinden bağımsız olarak Vergi Usul Kanununa göre düzenlenmesi zorunlu olan belgelerde yer alan bilgileri içeren elektronik kayıtlar bütününün elektronik belge olduğu belirtilmiştir.

Kimlerin elektronik belge olarak düzenlenen belgelerden düzenlemek zorunda olduğu  509 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde şu şekilde belirtilmiştir:

a) Brüt satış hasılatı 2021 hesap dönemi için 4 Milyon, 2022 ve müteakip hesap dönemleri için 3 Milyon TL ve üzeri olan mükelleflere,

b) Gerek kendi siteleri gerekse de internet satış platformları üzerinden veya her türlü elektronik ortamda mal veya hizmet satışı gerçekleştiren mükelleflerden, 2020 ve 2021 hesap dönemleri için 1 Milyon TL, 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 Bin TL ve üzeri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) olanlara,

c) Gayrimenkul ve/veya motorlu taşıt, inşa, imal, alım, satım veya kiralama işlemlerini yapanlar ile bu işlemlere aracılık faaliyetinde bulunan mükelleflerden; 2020 ve 2021 hesap dönemleri için 1 Milyon TL, 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 Bin TL ve üzeri brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı) olanlara,

d) Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Belediyelerden yatırım ve/veya işletme belgesi almak suretiyle konaklama hizmeti veren otel işletmelerine, e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamalarına geçme zorunluluğu getirildi.

e) E-Arşiv Fatura uygulamasına dâhil olmayan mükelleflerce 1 Mart 2022 tarihinden itibaren vergi mükellefi olmayan nihai tüketicilere yapılan satışlarda vergiler dâhil toplam tutarının 5 Bin TL’yi, vergi mükelleflerine düzenlenenler açısından ise 2022 yılı için 2.000 TL’yi aşması halinde, faturaların kâğıt fatura yerine, Gelir İdaresi Başkanlığının e-Belge portali üzerinden veya Gelir İdaresi Başkanlığı bilgi sistemleri ile entegrasyonu sağlayabilmiş olan özel entegratör kuruluşların bilgi sistemleri aracılığıyla elektronik ortamda e-Arşiv fatura olarak düzenleme zorunluluğu getirilmiştir.

f) Serbest meslek erbaplarından;

-1/2/2020 tarihi itibarıyla faaliyetine devam etmekte olanların 1/6/2020 tarihine, 1/2/2020 tarihinden (bu tarih dâhil) itibaren faaliyetine başlayacak olanların ise işe başladıkları ayı izleyen 3’üncü ayın sonuna kadar e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına dahil olmaları ve bu tarihlerden itibaren bu Tebliğin “V.7.” ve “VIII.” numaralı bölümlerinde belirtilen istisnai durumlar haricinde, e-Serbest Meslek Makbuzu düzenlemeleri zorunludur.

II.SONUÇ

Yapılan iki önemli değişiklik aylık olarak Ba-Bs bildiriminde bulunan mükellefler ve mali müşavirler için büyük bir kolaylık sağlamıştır.

Zaman içinde e-defter ve e-belge gibi verilerin kağıt ortamından elektronik ortama aktarılmasını sağlayan platformların gelişimi güçlenecek ve muhtemelen yakın gelecekte tüm mükellefler için BA-BS bildiriminde bulunma yükümlülüğü ortadan kalkacaktır.

 KAYNAKÇA

T.C. Yasalar (10.01.1961). 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu. Ankara: R.G. (10703 sayılı)

26.10.2021 tarih ve 31640 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7338 sayılı Vergi Usul Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

04.02.2010 tarihli ve 27483 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 396 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği

19/10/2019 tarihli ve 30923 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 509 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği