İş Ortaklığının Sona Ermesi Halinde Devreden KDV Ortaklar Tarafından İndirim Konusu Yapılabilir mi
I.TANIM
İş ortaklığı 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununda tanımlanarak hükme bağlanmıştır.
Buna göre KV Kanununda yazılı kurumların kendi aralarında veya şahıs ortaklıkları ya da gerçek kişilerle, belli bir işin birlikte yapılmasını ortaklaşa yüklenmek ve kazancını paylaşmak amacıyla kurdukları ortaklıklardan bu şekilde mükellefiyet tesis edilmesini talep edenler iş ortaklığıdır.
Bu yazımızda iş ortaklığının sona ermesi halinde devir eden KDV tutarının ortaklar tarafından payları oranında indirim konusu yapılıp yapılmayacağı değerlendirilmiştir.
II.YASAL MEVZUAT
3065 sayılı KDV Kanununun;
- 1/1 maddesinde, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye’de yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi olduğu,
- 3/a maddesinde, vergiye tabi malların her ne suretle olursa olsun, vergiye tabi işlemler dışındaki amaçlarla işletmeden çekilmesinin teslim sayılacağı,
- 20/1 maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu,
- maddesinin (1) numaralı fıkrasında, bedeli bulunmayan veya bilinmeyen işlemler ile bedelin mal, menfaat, hizmet gibi paradan başka değerler olması halinde matrahın işlemin mahiyetine göre emsal bedeli veya emsal ücreti olduğu, (2) numaralı fıkrasında ise bedelin emsal bedeline veya emsal ücretine göre açık bir şekilde düşük olduğu ve bu düşüklüğün mükellefçe haklı bir sebeple açıklanamadığı hallerde de matrah olarak emsal bedelin veya emsal ücretin esas alınacağı,
- 29/1 maddesinde, mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV’den, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV’yi indirebilecekleri,
- maddesinde, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan KDV ile mükellefçe indirilebilecek KDV’nin, Gelir ve Kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak kabul edilmeyeceği,
hüküm altına alınmıştır.
KDV Genel Uygulama Tebliğinin “VI/B-1. Verginin Gider Kaydedilemeyeceği” başlıklı bölümünde;
“Mükelleflerin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesapladıkları KDV, gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak kabul edilemez. Mükellefin mal ve hizmet alımları nedeniyle hesaplanan bu işlemlere ilişkin olarak alış vesikalarında gösterilen ve indirilebilecek KDV durumunda bulunan KDV de gider olarak kabul edilmez.
Diğer yandan indirilemeyecek KDV’nin gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde işin mahiyetine göre gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınacağı tabiidir.”
açıklamalarına yer verilmiştir.
IV.SONUÇ
İş ortaklıkları KDV açısından ortaklardan ayrı bir mükellefiyete tabi tutulmaları sebebiyle, iş ortaklığına ait devreden KDV’nin ortakların kendi muhasebe kayıtlarında ve KDV beyannamelerinde hisseleri nispetinde indirim konusu yapılması mümkün değildir.
Diğer taraftan; iş ortaklığına ait indirilemeyecek KDV, gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde işin mahiyetine göre gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınabilir.
ÖRNEK:
AB İş ortaklığı, yüklendiği yapım işini 31.12.2023 tarihinde tamamlayarak sona ermiştir. İş ortaklığının Aralık 2023 döneminde devreden KDV tutarı 25.000.000,00 TL’dir. İki şirket ortağın payları % 50 şeklindedir.
Buna göre, KDV Kanununun 29/1-a maddesi gereğince mükellefler kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV’yi yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV’den indirebileceklerinden, İş Ortaklığına ait 25.000.000,00 TL devreden KDV’nin ortaklık payı oranında dahi olsa ortak şirket tarafından indirim konusu yapılması mümkün değildir.
Diğer taraftan devreden KDV Tutarının ortaklık payına tekabül eden 12.500.000,00 TL’nin ortak şirketin işin mahiyetine göre gider veya maliyet olarak dikkate alması mümkündür.
Kaynak:
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu
3065 sayılı KDV Kanunu
İlgili İdari Düzenlemeler
Ahmet Güzel, İş Ortaklığında İşin Ortaklardan Birine Devir Edilmesinin Sonuçları ve Vergileme, https://ekovergi.com/2024/03/30/is-ortakliginda-isin-ortaklardan-birine-devir-edilmesinin-sonuclari-ve-vergileme/
