Yeni Yıl İçin Bütçe Yapmak

I.GİRİŞ

Yeni yıla girdiğimiz şu günlerde 2023’te yıllık bütçeleme işletmeler açısından önem arz etmektedir.

Takvim yılı genel itibariyle bütçelemede de ana esas olarak kabul edilmektedir.

Minimum mali ve finansal kaynaklarla minimum harcama yapılarak büyük hedeflere ulaşmayı sağlamak, bütçelemenin ana fonksiyonunu oluşturmaktadır.

Dönemsel olarak yılın belirlenen hedefleri gerçekleştirmek; planlanan yatırım, sınai veya ticari faaliyeti optimum seviyede bitirmek işletmeler açısından önem arz etmektedir.

Bunları yapabilmenin ve başarabilmenin yolu finansal şartların olgunluğuna bağlıdır. Parasal olgunluğu ölçebilmenin yolu ise iyi bir “dönemsel bütçeleme” planından geçmektedir.

II.BÜTÇE UNSURLARI ve FONKSİYONLARI
II.1. Doğru Bütçe

Var olan iç finans kaynaklarını doğru tespit etmek; dış kaynak (kredi vb) imkanlarını riskleri ile beraber doğru tahmin etmek bütçelemenin temel unsurları arasında yer alır.

İşletmenin yol alması bakımından iyi bir bütçeleme kadar bütçenin doğru uygulanması ve yönetilmesi de gerekmektedir.

Yapılan bütçe kaynaklarını işletme faaliyetlerine doğru bir şekilde ve optimum seviyede kanalize etmek ve bunu yaparken rantabl bir şekilde gerçekleştirmek yıl veya dönem sonunda işletmenin başarısı olarak ortaya çıkar.

II.2. Parasal Güç

Bütçeleme yapmanın diğer adı aslında işletmenin parasal gücünü tespit etmektir.

Yıllık bütçeleme yapmak, yıl içerisinde ortaya çıkabilecek olası şoklara veya risklere karşı işletmeyi korumada bir kalkan görevini de görmektedir.

Yıl boyunca işletmenin faaliyetinin genişliğini veya darlığını tarih tarih belirlemek ve bu çerçevede hareket etmek işletmenin basiretini artırmaktadır: Bütçeleme sayesinde işletme hedeflerini objektif bir şekilde değerlendirerek ortaya çıkarmak ve işletmenin gerçek olanaklarını rakamlarla fotoğraflama yeteneği kazanılmaktadır.

II.3. Doğru hükmetmek: Power Sevk ve İdare

Yıllık bütçeleme işletme hedeflerinin gerçekleştirilmesinde finansal navigasyon fonksiyonunu icra etmektedir.

Bütçeleme yoluyla işletme sahiplerinin ve yöneticilerinin “paraya söz geçirmesini ve yönetmesini” temin ettiği gibi finans-faaliyet ilişkisini disipline etmekte ve uzun vadeli işletme basiretinin çalıştırılmasında faydalı ve büyük katkılar sağlamaktadır.

II.4. İyi Bir Bütçenin Unsurları

Bütçeleme yapmak işletmelerin geleceğini garanti altına alan önemli bir uygulama unsurudur. Belli bir iş planını beraberinde getirdiği gibi işletme faaliyet performansının başarılı bir şekilde bitirilmesinde önemli bir etkiye sahiptir.

Bu sebeple bütçelemenin iyi hazırlanması işletmenin karlılığı ve geleceği ile eşdeğere sahiptir. İyi bir bütçe yapabilmek için;

• Öncelikle hedef belirlemek ve bu hedefleri kısa, orta ve uzun vade olarak tespit etmek,
• Geçmiş yıl net karını belirlemek,
• Mevcut iç kaynak yani hazır parasal rakamı belirlemek,
• Borçları tespit etmek,
• Alacakları tespit etmek ve batak riskini iyi hesaplayarak alacaktan düşmek,
• Parasal varlık ve alacakların (risk unsuru düşmüş hali) toplamından borçların düşülerek net iç finansal kaynak rakamlarını hesaplamak,
• Yıl içinde elde edilecek geliri yıllık, aylık ve haftalık hesaplamak,
• Yıl içinde gerçekleşebilecek harcamaları yıllık, aylık ve haftalık tespit etmek.

Bütçeleme yapmanın devamındaki en önemli husus, bütçeyi disiplinli ve basiretli bir şekilde uygulamaktır.

Yıl veya dönem içerisinde esnek hareket etmek ve gerekli revizeler yapmak; bunu yaparken hızlı pratik ve işletme faaliyetini kolaylayıcı yönde gerçekleştirmek gerekir.

III. MİKRO BÜTÇELEME YAPILMALI MI?

Yukarıda sıraladığım esaslar genel bütçeleme aşamalarıdır. Bunun beraber ham madde, personel, Ar-Ge, yatırım vb özel bütçeler de hazırlanması doğru bir yaklaşım olacaktır.

IV.MAKRO BÜTÇELER YAPMAK VE HEDEFLER BELİRLEMEK

İşletmelerin yıllık değil aynı zamanda bir yılı aşan periyotlarda bütçe ve yatırım planı yapmak işletmelerin geleceği açısından önemlidir.

Bu periyotların belirlenmesi işletmenin niteliğine ve sermayesine, dış finansman bulma yeteneğine/kapasitesine, faaliyet gösterdiği sektörün yapısına farklılık arz edecektir. Bu bağlamda 2, 3 ve 5 yıllık bütçeler ve hedefler belirlenmesi ve hazırlaması gerekir.

Diğer taraftan farklı sektörlerin de değerlendirilerek geleceğin okunmaya çalışılması makro bütçelerin başarı yüzdesini de artırmaktadır. Bu yönüyle 20 ve 30 yıllık bütçe ve yatırım planlarıyla optimum hedefler belirlemek ve bu yönde hazırlanarak geleceğe hazırlanmak gerekir.

V.SONUÇ

Şirketlerin bütçe planlarının başarılarını ve avantajlarını elde edebilmesi için bütçeleme sürecini ve uygulamasını etkin bir şekilde uygulaması gerekir. Şirketler bu süreçte yenilikçi ve esnek çözümler geliştirebilmelidir. Bu suretle; bütçe gerçekleşmelerini daha verimli bir hale getirebilirler.

Bütçelemede iyi hazırlık, kalifiye uygulama, takip, esneklik ve tüm aşamalarının denetimi önemlidir.