BOBİ FRS’ye Göre Özkaynak Değişim Tablosunun Sunumu
I. TANIM
Özkaynak Değişim Tablosu, Finansal Durum Tablosunda yer alan özkaynak kalemlerinde meydana gelen artış veya azalışları bir bütün olarak gösteren tablodur. (BOBİ FRS p.1/26)
Özkaynak Değişim Tablosu, işletmenin finansal performansının sonucu olarak finansal tablolara yansıtılan gelir ve giderler ile işletme ortaklarının yaptığı katkılar ve ortaklara yapılan dağıtımlar sonucu özkaynaklarda meydana gelen değişimleri sunmayı amaçlar.
II. ÖZKAYNAK KALEMLERİNİN SSUNUMUNDA USUL
Özkaynak Değişim Tablosunda, Finansal Durum Tablosunda yer alan özkaynak kalemleri için birer sütun açılarak bu kalemlerin her birinin dönem başı bakiyesi, dönem içinde bu kalemlerde meydana gelen artış veya azalışlar ile dönem sonu bakiyesi bu sütun içerisinde (örneği aşağıda bulunmaktadır) izlenir. (BOBİ FRS p.1/27)
Dipnot Referansı | Cari Dönem | Önceki Dönem | |
ÖZKAYNAKLAR | |||
-Ödenmiş Sermaye | |||
-Sermaye | |||
-Ödenmemiş Sermaye (-) | |||
-Sermaye Düzeltme Farkları | |||
-Geri Alınmış Paylar (-) | |||
-Paylara İlişkin Primler | |||
-Yeniden Değerleme Yedeği | |||
-Yabancı Para Çevrim Farkları | |||
-Korunma Yedeği | |||
-Bağlı ortaklıkların, İştiraklerin ve Müşterek Girişimlerin Kazanç ve Kayıplarından Paylar[1] | |||
-Kar Yedekleri | |||
-Yasal Yedekler | |||
-Statü Yedekleri | |||
-Olağanüstü Yedekler | |||
-Diğer Kar Yedekleri | |||
-Geçmiş Yıllar Karları/Zararları | |||
-Dönem Net Karı/Zararı | |||
TOPLAM ÖZKAYNAKLAR | |||
TOPLAM KAYNAKLAR |
Özkaynak kalemlerindeki artış veya azalışlara neden olan hususların ise Özkaynak Değişim Tablosunun satırlarında gösterilir.
Ödenmiş Sermaye | Geri Alınmış Paylar | Paylara İlişkin Primler | Yeniden Değerleme Yedeği | Yabancı Para Çevrim Farkları | Korunma Yedeği | Bağlı ortaklıkları, İştiraklerin ve Müşterek Girişimlerin Kazanç ve Kayıplarından Paylar | Kar Yedekleri | Geçmiş Yıllar Karları/Zararları | Dönem Net Karı/Zararı | Özkaynak Toplamı | |
ÖNCEKİ DÖNEM
… tarihi itibarıyla bakiyeler (dönem başı) Muhasebe Politikalarındaki Değişikliklere İlişkin Düzeltmeler |
|||||||||||
Hatalara İlişkin Düzeltmeler | |||||||||||
Dağıtılan Kâr Payları | |||||||||||
Dönem Kârı veya Zararı | |||||||||||
Yedeklere Aktarılan Tutarlar | |||||||||||
Diğer Transferler | |||||||||||
Ödenmiş Sermaye Artırımları veya Azaltımları | |||||||||||
Paylara İlişkin Dönemde Ortaya Çıkan Primler | |||||||||||
Dönemde Ortaya Çıkan Ortak Kontrole Tâbi İş Birleşmelerinin Etkisi | |||||||||||
Dönemde Ortaya Çıkan MDV Yeniden Değerleme Artışları (Azalışları) | |||||||||||
Dönemde Ortaya Çıkan Yabancı Para Çevrim Farkları | |||||||||||
Dönemde Ortaya Çıkan Korunma Yedeği Artışları (Azalışları) | |||||||||||
Bağlı Ortaklıkların, İştiraklerin ve Müşterek Girişimlerin Özkaynaklarında Dönemde Ortaya Çıkan Kazanç veya Kayıplardan Paylar | |||||||||||
Özkaynaklarda Kaydedilen Kazanç veya
Kayıplardan Geçmiş Yıl Kârlarına/Zararlarına Aktarılan Tutarlar |
|||||||||||
Payların Geri Alım İşlemleri Nedeniyle Meydana Gelen Artış (Azalış) | |||||||||||
Diğer Değişiklikler Nedeniyle Artış (Azalış) | |||||||||||
… itibarıyla bakiyeler (dönem sonu) |
III. ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOSUNDA BULUNMASI GEREKEN UNSURLAR
BOBİ FRS’ye göre sunulacak “Özkaynak Değişim Tablosunda” özkaynak kalemlerinde asgari olarak aşağıdaki hususlardan kaynaklanan artış ve azalışların ayrı olarak gösterilmesi zorunludur:
a) Muhasebe politikalarındaki değişikliklere ilişkin düzeltmeler,
b) Hatalara ilişkin düzeltmeler,
c) Dağıtılan kâr payları,
ç) Dönem kâr veya zararı sunulan finansal tabloların konsolide finansal tablolar olması ve kontrol gücü olmayan payların bulunması durumunda, kontrol gücü olmayan paylara isabet eden kâr veya zarar tutarı ayrıca gösterilir),
d) Kârdan yedeklere aktarılan tutarlar,
da) Özkaynak kalemleri arasında yapılan diğer transferler,
e) Sermaye artırım veya azaltımları,
f) Paylara ilişkin dönemde ortaya çıkan primler,
g) Maddi duran varlıkların yeniden değerlemesinden dolayı dönemde meydana gelen değişimler,
ğ) Dönemde ortaya çıkan yabancı para çevrim farkları,
h) Korunma muhasebesinin uygulanması durumunda korunma yedeğinde dönemde meydana gelen değişimler,
ı) Özkaynak yönteminin kullanılması durumunda bağlı ortaklık, iştirak ve müşterek girişimlerin dönemde özkaynaklarda kaydettiği kazanç veya kayıplarından paylar,
i) Özkaynaklarda (örneğin “Yeniden Değerleme Yedeği”, “Yabancı Para Çevrim Farkları” ve “Korunma Yedeği” kalemlerinde) kaydedilen kazanç veya kayıplardan geçmiş yıl kârlarına/zararlarına aktarılan tutarlar nedeniyle meydana gelen değişimler,
j) Payların geri alım işlemleri (işletmenin kendi paylarının geri satın alınması, geri satın alınan payların iptali ve geri satın alınan payların yeniden satışı gibi) nedeniyle meydana gelen değişimler,
k) Sadece konsolide finansal tablolarda gösterilmek üzere; kontrolün kaybına neden olmayacak şekilde bağlı ortaklıktaki payların elden çıkarılması veya bağlı ortaklıktaki payların artırılması nedeniyle meydana gelen değişiklikler.
Özkaynak Değişim Tablosu, münferit finansal tablolar sunan işletmeler tarafından BOBİ FRS Ek 3’teki örneğe, konsolide finansal tablolar sunan işletmeler tarafından ise BOBİ FRS Ek 7’deki örneğe uygun olarak sunulur. Örneklerde yer alan biçimsel yapıya uygun olmak şartıyla işletmelerin Özkaynak Değişim Tablolarını istenilen ayrıntıda sunmaları mümkündür.
[1] Bu kalem bağlı ortaklık, iştirakler ve müşterek iştiraklerdeki yatırımların özkaynak yöntemiyle muhasebeleştirilmesi halinde finansal durum tablosunda kullanılır.